Vücudumuzun hücresel faaliyetleri sonunda oluşan lenf sıvısı, dokular içinden lenf damarları ile toplanır. Lenf düğümlerinden süzülen lenf sıvısı kan dolaşımına ulaşır. Bu olması gereken dolaşım, lenf düğümlerinde veya lenf yollarında değişik sebeplerle oluşan rahatsızlıklar nedeniyle kesintiye uğrarsa lenf sıvısı doku içinde birikmeye başlar. Buna LENFÖDEM denir.
LENFÖDEM NEDEN OLUR?
Meme cerrahisi sonrası lenfödem gelişme sıklığı yaklaşık olarak {092af031f81de3b77f8fe0e1bb9b79d6520855be3be4751d4ad00b427d312467}25’tir. Lenfödem, herhangi bir kanser tipinde, cerrahi veya radyoterapi (ışın tedavisi) sonrası gelişebilir. Ancak özellikle meme, prostat ve alt karın bölge kanserleri sonrası gelişir. Cerrahi ne kadar büyük olursa, koltuk altından çıkarılan lenf bezi sayısı ne kadar artarsa ve cerrahi sonrası radyoterapi uygulanmışsa lenfödem riski o kadar artmaktadır. Kola darbe, sıyrık-kesik, böcek ısırığı ve infeksiyon gibi küçük yaralanmalar lenfödeme neden olabilir.
Lenfödem de‘ ‘Komple Dekonjestif Tedavi’ denilen bir protokol uygulanmaktadır. Bu tedavi: Manuel lenf drenaj masajı, bandajlama, kompresyon, bası giysisi, kişiye özel egzersiz protokolü, kinezyolojik Genellikle kollarda ya da bacaklarda ortaya çıkar, fakat vücudumuzun herhangi bir bölümü de etkilenebilir. Örneğin vücudunuzun herhangi bir yerinde bacaklarda ya da kollarda bir şişkinliğiniz var ise lenfödem belirtilerine sahip olabilirsiniz. Erken tanı ve erken tedavi hastalık için önemlidir. Tedaviyi ne kadar ertelerseniz hastalığınız giderek ciddileşerek kalıcı hale gelebilir.
LENF ÖDEM TEDAVİSİ NASIL YAPILIR ?
Lenfödem, iki aşamalı bir tedavi yöntemidir. İlk önce fizik tedaviyle giderilmeye çalışılır, daha sonra da cerrahi müdahale uygulanır. Fizyoterapist, lenfli bölgeye mesaj terapisi ile içerideki sıvıyı boşaltmaya çalışır. Daha sonra boşaltılan bölgeye kompresyon uygulanarak kas aktivitesinin çoğalması sağlanır.
Kompresyon ise lenfödem tedavisinin ikinci aşamasıdır. Bu terapide bölgeye basınç uygulayarak o bölgedeki tedavinin daha hızlı sonuç vermesi beklenir. Lenfödem, uzun süreli bir hastalık olduğundan dolayı tedavi belli aralıklarla tekrarlanmalıdır. Fakat ne kadar sıklıkla uygulanacağı ödemin yani lenf yükünün miktarına göre değişir. Ödem azaldıktan sonra çoraplar ile koruma tedavisi uygulanır.
Lenf drenaj masajı, özellikle ödemi azaltmak için en önemli uygulamadır. Son derece hafif, monoton, yavaş, ritmik ve cilt yüzeyine yapılan bir masajdır. Lenf sıvısının akışını hızlandırır ve şişkinliği en aza indirerek rahatlık sağlar. Lenf drenaj masajı ile lenf akımı desteklenir ve ödemle oluşan şişkinlik azaltılabilir. Lenf drenaj masajı bedenimizi toksinden, bakteriden, mikroptan, kimyasal atıklardan ve sıvı fazlasından arındırır ve
direnç sistemimizi güçlendirir.
Manuel Lenfatik Drenaj (MLD), lenfödem tedavisinde en etkin ve güncel tedavi yaklaşımı olan kompleks boşaltıcı fizyoterapinin bir komponentidir. Adından da anlaşılacağı üzere manuel (elle ) uygulanan bir tekniktir. MLD lenf sisteminin elle manıpule edilerek ödemli sahada bloke olmuş lenf sıvısının serbest akışının sağlanması tekniğidir.Bu teknikte ,fizyoterapist manuel olarak ödemli bölgeden lenf sıvısını alıp vücudun diğer bölgelerine
akışını sağlar.Her hasta için manuel tekniğin tipi ve sırası farklı bir prensip ile belirlenir ve bu belirlemede ödemin aşaması ve yeri önem arzeder. MLD derinin tam altındaki yüzeyel lenf damarlarına hafif basınç uygulanarak yapılır. Bir seans bir ekstremite için 45 dk ile 1 saat arası değişmektedir. Lenf ödem tedavisinde MLD tek başına bir tedavi olarak düşünülmemeli kişiye özel kompresyon tedavisi ve kişiye özel egzersiz programı ile kombine edilmektedir.
Lenfödem tedavisi gören hastaların dikkkat etmesi gereken bazı unsurlar vardır.Tedavi uygulandıktan sonra düzenli egzersiz yapmak sağlıklı bir yaşam tarzı oluşturmak bu noktada önemlidir. Ayrıca hasta, hijyenine dikkat etmelidir, çünkü vücutta oluşan mantar ya da herhangi bir enfeksiyon lenfödem hastalığında ciddi bir risktir.
