Oral Motor Egzersizler
Oral Motor egzersizler
Oral Motor egzersizler, serebral palsi gibi konuşmanın motor gerçekleşmesinde görülen sorunlardan kas tonusunun olması gerekenden daha az olduğu sesletim (havanın ses tellerinden geçip dil, çene, dişler, dil ve damakta biçimlenip ses, hece ve kelimeler halinde işlenmesi) vakalarına kadar, geniş bir spektruma kullanılan çalışmaların genel adına diyoruz.
Biz burada ne yapacağız? Diye sorarsanız çalışmalarımızı “Bazı atelyeler yoluyla dil, dudak, çene ve yanak kaslarını çalıştıracağız” diye açıklayabiliriz. Yaptıklarımız sayesinde oral motor fonksiyonların yerine getirilmesi sağlanmaya çalışılır. Yani bunlar için aralarına eğlenceli aletleri, ekipmanları katacağımız aktivitelerle, egzersiz olmazsa olmazımız.
Çocuklarda hava akımının çıkış şeklini göstermek amacıyla birtakım üfleme egzersizleri yapılır. Bu egzersizler üflemeli oyuncaklarla gerçekleştirilebilir. Bu egzersizleri kullanmanın amacı damak kas gücünü artırmak değil; oral hava akımını çocuğa yaparak uygulayarak göstermektir. Kas kuvvetini arttırma konusunda dil baskısı egzerzisi çok etkili olur.
Bu çalışmayı yapmak için bir abeslang (tahta çubuk) ya da kaşık kullanacağız. Dışarı çıkardığınız dilinizle, dilinizin ucuna getirilen tahta çubuk veya kaşığı, kuvvetli bir biçimde itmeye çalışın. Objeyi hareket ettirilemeyecek kadar güçlü biçimde tutmakta zorlanıyorsanız bir başkasından da yardım alabilirsiniz. Dilinizi kullanarak güçlü bir şekilde objeyi itmeye çalışırken 5’e kadar sayın ve gevşeyin. Bunu 7-8 kere peş peşe yapmaya çalışın.
İkinci olarak objeyi dilinizin sağına sonra da soluna koyup aynı şekilde dilinizi objenin olduğu tarafa(sağ) itmeye çalışın. Yine 5’e kadar sayın ve gevşeyin. Art arda 7-8 kere yapmaya çalışın. Çene egzersizlerini de önemsiyoruz. Çenenizi sağlam bir biçimde tutun ya da bir başkasından tutmasını isteyin. Başınızı hareket ettirmeden, sadece çene kaslarınızı kullanarak ağzınızı kapatmaya çalışın ve bunu yaparken 5’e kadar sayın. Bu egzersizi yaptıktan sonra çene kaslarınızda yorulmayı hissedeceksiniz.
Buradan sonraki egzersizler “dokunsal uyarımı” kullanarak kasları uyandırmaya yöneliktir. Bir diş fırçası yardımıyla üst ve alt dudaklarınızı fırçalayın. Bu tekniği ayrıca ağzı çevreleyen kasları uyarmak için de kullanabilirsiniz. Bir başka egzersiz de eğlenceli ve faydalı olan köpük yapma çalışmasıdır. Çocukça gibi görünebilir ancak hem nefes kontrolü hem de dudak büzme için harika bir egzersizdir.
Nefes kontrolü ve dudak büzme için bir diğer harika egzersiz mızıka üflemektir. Eğer nefes kontrolünüz düşükse hedefiniz mızıkadan daha şiddetli sesler çıkarmak olmalı. Eğer dudak büzme kuvvetiniz azsa bir seferde yalnızca bir ses çıkarmaya çalışın, farklı notaların araya girmesine izin vermeyin.
Mızıka kullanarak da egzersiz yapmak oldukça faydalıdır. Edinme yani satın alma maliyetinin düşük olması ve üflemesi keyifli bir enstrüman olduğu için çalışmalarımızda kullanmayı tercih ediyoruz. Öte yandan pipetle çalışmak da emme becerisi geliştirmenize yardımcı olur. Bir avantajı da aynı dudaklarınızı büzmenizi de gerektirdiği için dudak kaslarını da çalıştırır. Egzersize su ya da elma, portakal suyu gibi yoğunluğu düşük sıvılarla başlamak daha faydalı olacaktır. İlerledikçe çikolatalı süt gibi daha kıvamlı sıvıları denemek isteyebilirsiniz. Bu egzersizinizi lezzet bakımından da daha arzu edilir hale getirecektir.
Bu egzersizi yutma güçlüğünüz varsa kullanmamak gerekiyor. Dudakların üzerine buz koymak da kesinlikle kasların uyanmasına yardımcı olur. Bu egzersiz için buzlu dondurmalar da kullanabilirsiniz